Có rất nhiều lý do để một người quyết định lựa chọn bắt đầu học tiếng Anh. Với tôi, đó là vì tôi luôn có hứng thú với Mỹ từ khi còn nhỏ, không chỉ là văn hóa, mà cả những hoạt động diễn ra trên đất nước này. Với một số người khác, họ lựa chọn học tiếng Anh do điều kiện bắt buộc khi họ chuyển tới một quốc gia sử dụng tiếng Anh. Một số khác nữa lại học tiếng Anh bởi đây là một học bắt buộc khi họ đang trên ghế nhà trường, hoặc khi họ nhận ra rằng tiếng Anh hiện tại là ngôn ngữ quốc thế và được sử dụng rộng khắp. Thậm chí hiện nay, ở Việt Nam, tiếng Anh sẽ là điều kiện quan trọng quyết định môi trường học tập của bạn cũng như cơ hội thăng tiến trong công việc,…
Nhưng dù mục đích học có khác nhau, thì phần lớn những người học tiếng Anh đều có một mục tiêu chung – khả năng sử dụng tiếng Anh một cách trôi chảy. Để có thể nói chuyện với bạn bè cùng trường, đồng nghiệp cùng công ty hay khách hàng, một người buộc phải sử dụng tiếng Anh thành thạo, nếu không có thể sẽ xảy ra rất nhiều vấn đề.
Tuy nhiên hãy nói tôi biết, giáo viên hay những người khác xung quanh bạn đã định nghĩa với bạn sự trôi chảy trong tiếng Anh là gì? Rất có thể bạn đã tin rằng kết quả của bài kiểm tra hay điểm số của các bài thi chính là thứ sẽ quyết định rằng bạn có thể sử dụng tiếng Anh thành thạo hay không. Nhưng trên thực tế thì đây là nhận thức sai lầm. Việc sử dụng tiếng Anh thực tế không liên quan quá nhiều đến khả năng hoàn thành bài kiểm tra hay những điểm số trên lớp của bạn.
Với tôi, đây mới là cách tôi định nghĩa thế nào là sử dụng tiếng Anh thành thạo.
Bạn chỉ thành thạo trong sử dụng tiếng Anh nếu bạn có thể hoàn toàn hiểu được những gì mọi người đã truyền đạt, cũng như dễ dàng giao tiếp với người khác bằng vốn từ vựng chủ động của mình. Tôi muốn nhấn mạnh một lần nữa – vốn từ vựng chủ động!
Có rất nhiều người khi giao tiếp bằng tiếng Anh luôn cố sử dụng các từ vựng bị động – tức là các từ vựng họ biết và hiểu nhưng không thể sử dụng một cách dễ dàng và thoải mái khi giao tiếp.
Tôi cá rằng đã có không ít lần bạn cảm thấy băn khoăn rằn tại sao bản thân có thể hiểu tiếng Anh nhiều hơn là sử dụng tiếng Anh, đặc biệt là khi nói. Có thể bạn đã từng đề cập với người khác, nhưng đã có bao giờ bạn thực sự phân tích sâu vào vấn đề này hay chưa?
Tại sao bạn có thể hiểu hết những gì người đối diện đã nói, nhưng khi muốn trả lời lại gặp khó khăn? Câu trả lời thực ra rất đơn giản, đó là do vốn từ vựng chủ động và vốn từ vựng bị động.
Rất nhiều người trong quá trình học tiếng Anh đã dành phần lớn thời gian để làm các bài đọc hoặc các bài tập ngữ pháp. Phần lớn các từ vựng nhờ vậy đã trở thành từ vựng bị động – tức là các từ vựng mà bạn có thể nhận ra, thậm chí là hiểu ý nghĩa của chúng, nhưng không thể sử dụng chúng.
Khi làm bài kiểm tra tiếng Anh, bạn chỉ thể hiện khả năng thông hiểu cũng như thể hiện tiếng Anh dưới dạng viết. Nhưng khi cần giao tiếp bằng lời nói thì lại là một vấn đề khác. Bạn buộc phải sử dụng vốn từ vựng chủ động của bạn – tức là các từ vựng bạn thực sự có thể sử dụng trong một cuộc nói chuyện bằng tiếng Anh.
Rất nhiều người đã gặp vấn đề khi cố sự dụng cả vốn từ vựng chủ động và bị động để tạo thành câu như cách họ vẫn làm khi viết trên giấy. Họ cho rằng họ phải nói thật chuyên nghiệp và thông thạo, và họ mặc định cách duy nhất họ có thể làm là sử dụng các từ thuộc vốn từ vựng bị động.
Điều này có thể hiệu quả trong một vài trường hợp, nhưng đối với khả năng giao tiếp bằng tiếng Anh nói chung, còn xa mới có thể đạt đến mức thành thạo.
Để có thể nói tiếng Anh một cách trôi chảy, bạn buộc phải sử dụng vốn từ vựng chủ động của mình. Điều này có nghĩa là có thể bạn sẽ dùng các từ đơn giản hơn rất nhiều, nhưng việc này không có nghĩa rằng bạn sẽ gặp khó khăn khi muốn giải thích nội dung một cách chi tiết hơn.
Để tôi cho bạn một ví dụ.
Giả sử, bạn nhận được một cuộc gọi từ khách hàng, và người đó hỏi về việc anh ta không nhận được đơn hàng đáng ra đã được giao đi của mình. Nếu bạn trả lời bằng email, có lẽ bạn sẽ trả lời như sau: “Dear Mr. Jones, due to an unexpected delay our courier was unfortunately unable to complete the delivery last night. I contacted them this morning and please be assured you’ll receive your goods by 1 PM today.”
Nhưng khi trả lời qua điện thoại, bạn sẽ nhận ra bạn không thể nói như cách bạn viết được. Và ở thời điểm này, một số người sẽ lựa chọn “viết” những điều mình muốn nói ở trong đầu. Và hiển nhiên, điều này sẽ khiến người đó mất thời gian suy nghĩ và sắp xếp từ, khiến những gì họ nói không thể trôi chảy được.
Trong khi đó, nếu chỉ sử dụng vốn từ vựng chủ động, có thể bạn sẽ trả lời khách hàng một cách rất nhẹ nhàng và đơn giản như sau: “Dear Mr. Jones, I’m sorry for the delay, but our courier couldn’t deliver your goods yesterday. You’ll receive them today at 1 PM.”
Thật hiển nhiên, một câu nói đơn giản và tự nhiên nghe sẽ trôi chảy hơn nhiều so với một câu nói mà người nói luôn ngập ngừng hoặc gãy khúc khi cố sử dụng các từ hoặc cụm từ phức tạp trong vốn từ vựng bị động của bản thân.
Do vậy, bạn thực sự nên dừng sử dụng các từ hoặc cụm từ mà bạn không sử dụng thường xuyên, bởi chúng không phải các từ thuộc vốn từ vựng chủ động của bạn. Tất nhiên, qua thời gian, bạn sẽ thêm ngay càng nhiều từ vựng vào vốn từ vựng chủ động của mình và bạn sẽ dần có thể sử dụng các từ phức tạp hơn khi nói tiếng Anh.
Tuy nhiên, trọng điểm ngày hôm nay là, tôi tin rằng sự trôi chảy thực sự phải là việc bạn có thể sử dụng các từ quen thuộc với bản thân và dùng nó thật hiệu quả, thay vì cố tỏ ra thông thái bằng cách phức tạp hóa các câu của bản thân lên dẫn đến việc bị ngập ngừng.